Bu ne perhiz bu ne Lahana turşusu !

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bir ülkenin rekabet edebilirliği ile iş yapabilirliğinin büyük ölçüde aynı faktörlerden etkilendiğini vurgulayan Ekonomist Okan Veli Şafaklı, bunların da aralarında yüksek oranda pozitif ilişki bulunduğunu kaydetti.

Rekabet edebilirliği olumsuz etkileyen bir faktörün aynı oranda iş yapabilirliği de etkilediğine dikkat çekenŞafaklı, “İşte bu çerçevede bu yıl içinde yayınlanan iki rapor verilerinin hem ekonomik teori hem de ülke gerçeklerinin gereği bir biriyle ötüşmesi beklenmektedir. Ancak bu iki rapor arasında çok derin bir çelişki ortaya çıkmaktadır” dedi

Şafaklı, YAGA’nın İş Yapabilirlik Raporu’nda ifade edilen en avantajlı konu olan “Kredi Alma” ve “Mülkiyet Kaydı”’nın Kıbrıs Türk Ticaret Odası Rekabet Edebilirlik Raporuna göre ise ülke rekabet edebilirliği önündeki en önemli sorunlar arasında olduğunun ifade edildiğini vurgulayarak, iki kurum arasındaki çelişkiye dikkat çekti

Şafaklı, KKTC’nin mülkiyet hakları açısından dünyanın en kötü 4. ülkesi, Finansal hizmetlerin mevcudiyeti açısından dünyanın en kötü 6. ülkesi ve Finansal hizmetlerin fiyat uygunluğu açısından ise dünyanın en kötü 5. Ülkesi olarak rapor edildiğini de vurguladı

Özlem ÇİMENDAL

Ekonomist Okan Veli Şafaklı, rekabet edebilirlik ve iş yapabilirlik açısından KKTC bilimsel çalışmalar yapan ve yayımlayan Ticaret Odası ve YAGA’nın birbiriyle örtüşmesi gerekirken, çeliştiğini söyledi.  Şafaklı, sorunların raporlanmasında bile KKTC kurumlarının çelişkiler yaratabilecek yapıda olmasından dolayı sorunların bugüne kadar çözümlenmemiş olmasına şaşırılmaması gerektiğini de savundu.

İki farklı kurum, iki farklı rapor

Ekonomist Okan Veli Şafaklı, ülkemizde kamunun nerede ise tüm kaynakları tüketmesi yanında  siyasi istikrarsızlık, bürokrasi, altyapı yetersizliği,  finansmana erişim, mülkiyet yapısı, kalite standartları gibi  birçok nedenden dolayı reel sektörün yeterince  güçlenmediğini ve dolayısıyla rekabet edebilirliğin düşük seviyede kaldığını söyledi. Bu bilinen faktörlerin rekabet edebilirlik ve iş yapabilirlik açısından iş çevrelerine göre önem derecesini bilimsel ölçütler ile tespit edip kayda almak için farklı iki kurum tarafından rapor hazırlandığını anlatan Şafaklı,“Bunların biri Kıbrıs Türk Ticaret Odası tarafından uzmanlara yaptırılan ‘Kuzey Kıbrıs Rekabet Edebilirlik Raporu’, diğeri ise Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) tarafından yürütülen ‘İş Yapabilirlik Raporu’dur” dedi.

“İki raporun hem ekonomik teori hem de ülke gerçekleriyle örtüşmesi gerekirdi”

Bir ülkenin rekabet edebilirliği ile iş yapabilirliğinin büyük ölçüde aynı faktörlerden etkilendiğini söyleyen Şafaklı,bunların da aralarında yüksek oranda pozitif ilişki bulunduğunu kaydetti. Rekabet edebilirliği olumsuz etkileyen bir faktörün aynı oranda iş yapabilirliği de etkilediğinden bahseden Şafaklı, “İşte bu çerçevede bu yıl içinde yayınlanan iki rapor verilerinin hem ekonomik teori hem de ülke gerçeklerinin gereği bir biriyle ötüşmesi beklenmektedir. Ancak bu iki rapor arasında çok derin bir çelişki ortaya çıkmaktadır” şeklinde konuştu.

Birinin avantaj dediğine, diğeri engel diyor

Şafaklı, YAGA’nın İş Yapabilirlik Raporu’nda ifade edilen en avantajlı konu olan “Kredi Alma” ve “Mülkiyet Kaydı”’nınKıbrıs Türk Ticaret Odası Rekabet Edebilirlik Raporuna göre ise ülke rekabet edebilirliği önündeki en önemli sorunlar arasında olduğunun ifade edildiğini vurguladı.

“KKTC ekonomisi, 114. sıradan 121. sıraya geriledi”

Rekabet edebilirlik raporuna göre en önemli sorunların verimsiz devlet bürokrasisi, döviz düzenlemeleri ve finansmana erişim olduğunu ifade eden Şafaklı, “Kıbrıs Türk Ticaret Odası tarafından uzmanlara yaptırılan Kuzey Kıbrıs Rekabet Edebilirlik 2015-2016 Raporuna göre Kuzey Kıbrıs ekonomisi dünyadaki diğer ekonomilerle birlikte ölçüldüğünde, geçtiğimiz bir yıl içerisinde 114. sıradan 121. sıraya gerilemiştir” diye konuştu.

“En kötü ülkeler arasında olduğumuz raporlanmaktadır”

KKTC’de de aynı yöntemin kullanıldığı Dünya Ekonomik Forumu’nun Küresel Rekabet Edebilirlik Endeksi hesaplamalarında en önemli unsurun işletmelerin algısı olduğunu söyleyen Şafaklı, tüm ülkelerin sıralamasının büyük ölçüde o ülkedeki işletmelerin kendi ekonomilerine ilişkin algılarına dayandığını ifade etti. Şafaklı, Dünya Ekonomik Forumu kriterlerine göre yapılan Yönetici Görüşleri Anketi’ne bakıldığında ise işletmelere göre bu gerilemenin en birincil sebebi olarak “verimsiz devlet bürokrasisi”nin geldiğinin görüleceğinin altını çizdi. Şafaklı bunu da Döviz düzenlemeleri ve finansmana erişimin izlediğini ifade etti. Finansmana erişimi güçleştiren unsurların başında ise şirketlerin uluslararası ölçekte güvenilir mali tablo sunamamaları yanında mülkiyet rejiminin teminat göstermekte yarattığı olumsuzluklar geldiğini de vurgulayan Şafaklı, “Yönetici görüşleri anketine paralel olarak mülkiyet hakları ve finansal hizmetler açısından dünyanın en kötü ülkeleri arasında olduğumuz raporlanmaktadır” şeklinde konuştu.

“Mülkiyet hakları açısından dünyanın en kötü 4. ülkesiyiz”

Şafaklı, KKTC’nin mülkiyet hakları açısından dünyanın en kötü 4. ülkesi, Finansal hizmetlerin mevcudiyeti açısından dünyanın en kötü 6. ülkesi ve Finansal hizmetlerin fiyat uygunluğu açısından ise dünyanın en kötü 5. Ülkesi olarak rapor edildiğini de vurguladı.

YAGA’ya göre en çelişkili “Kredi Alma” ve “Mülkiyet

YAGA’nın İş Yapabilirlik Raporu’na göre çelişkili olarak en güçlü olunan alanların kredi alma ve mülkiyet kaydı olduğundan bahseden Şafaklı, “YAGA Kuzey Kıbrıs 2015 İş Yapabilirlik Raporu; Kıbrıs Türk Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) tarafından Ağustos-Eylül 2015 ayları süresince yürütülen ve Dünya Bankası İş Yapabilirlik Projesinin metodolojisi kullanılarak yapılan araştırmaların özetini içermektedir. Bu çalışmada, çeşitli ülke ekonomileri ile Kuzey Kıbrıs ekonomisinin 2014 yılı verileri karşılaştırılarak Kuzey Kıbrıs’ta İş Yapabilirliğin kolaylık düzeyinin ölçümlenmesine imkân sağlanması amaçlanmıştır. “Kuzey Kıbrıs İş Yapabilirlik 2015 Raporu: “Etkinliğin Ötesinde” iş yapmayı sağlayıcı ve aynı zamanda engelleyici düzenlemeleri araştıran yıllık rapor dizilerinin beşincisidir. İş Yapabilirlik 2015; belirli bir zaman dilimi içerisinde, Afganistan’dan Zimbabwe’ye kadar uzanan 190 (Kuzey Kıbrıs dahil) dünya ekonomisini, iş ortamı ve yatırımcının gayrimenkul haklarına ilişkin uygulamalar çerçevesinde nicel göstergelerden yararlanmak sureti ile karşılaştıran bir rapordur” ifadelerini kullandı.

“Kıbrıs ekonomisi 190 ülke arasında 109. Sırada”

2015 İş Yapabilirlik Ekonomiler Sıralaması çalışmasının Dünya Bankası tarafından 189 ekonomi için yapıldığını da anlatan Şafaklı,“Kuzey Kıbrıs ekonomisinin bu raporun hazırlanabilmesi için endekse dâhil edilmesi ile Kuzey Kıbrıs ekonomisi 190 ülke arasında 109. sırada yer almıştır. Buna paralel olarak;  aşağıda görüldüğü gibi Kuzey Kıbrıs’ta ‘Kredi Alma’ ve ‘Mülkiyet Kaydı’ kategorileri diğer kategorilere kıyasla Kuzey Kıbrıs’ın daha güçlü olduğu alanlar olarak ortaya çıkmıştır. Ancak, ‘Küçük Hisseli Yatırımcının Korunması’, ‘İşe Başlama İşlemleri’, ‘Vergi Ödeme’, ‘Kontratların Bağlayıcılığı’, ‘Elektrik Temini’ ve ‘İşin Tasfiyesi’ kategorileri ise ortalamanın altında yer almıştır” dedi.

“Ticaret Odası’na göre en önemli sorun, finansmana erişim”

Ticaret Odası’nın Rekabet edebilirlik raporuna göre iş yaparken karşılaşılan en önemli üçüncü sorunun finansmana erişim olduğunu söyleyen Şafaklı, “YAGA’nın İş Yapabilirlik Raporuna göre Kredi Alma başlığı altında en güçlü olduğumuz alan olarak rapor edilmektedir. Buna paralel Rekabet edebilirlik raporuna göre 141 ülke arasında dünyanın en kötü dördüncü ülkesi olarak rapor edilen mülkiyet hakları, İş Yapabilirlik raporunda Mülkiyet kaydı adı altında güçlü olduğumuz ikinci alan olarak ifade edilmektedir” ifadelerini kullandı.

“YAGA’ya kargalar bile güler”

Mevcut çelişkinin sıralamada da dikkat çekici şekilde ortaya çıktığına vurgu yapan Şafaklı,“Ticaret Odası’nın Rekabet edebilirlik raporuna göre  Finansman mevcudiyeti ve fiyatlama  açısından dünyada 141 ülke arasında en kötü beşinci ve altıncı ülkesi iken YAGA’nın  İş  Yapabilirlik Raporuna göre Kredi Almada 190 ülke arasında 71., Mülkiyet kaydında ise 90. Sıradayız. Yani Kredi almada 119, mülkiyet kaydında ise 100 ülkeden daha iyi durumdayız. Kusura bakılmasın ama YAGA’nın bu bulgularına kargalar dahi güler” şeklinde konuştu. 

“Ekonomi ve ülke gerçekleriyle örtüşmüyor”

Şafaklı, YAGA’nın ekonomi ve ülke gerçekleri ile örtüşmeyen bulgularının nedenini ise şöyle sıraladı: “Dünya Bankası İş Yapabilirlik Projesinin metodolojisi ya yanlış olarak uygulanmış yada uygulamada uzman hatası yapılmıştır.Yapılan araştırmada evreni temsil etmeyen örnek seçilmiştir. Gerek metodoloji gerekse örneklemden dolayı araştırmanın güvenilirliği sağlanamamıştır.Dünya Bankası İş Yapabilirlik Projesinin metodolojisi KKTC’ye uyarlanırken araştırmanın geçerliliği sağlanamamıştır.Son olarak inanmak ve ihtimal vermek istemediğimiz durum ise gerçek bulguların değil arzulanan bulguların açıklanmış olmasıdır.”

“Raporlamada KKTC kurumları arasında çelişki var”     

Şafaklı, sorunların raporlanmasında bile KKTC kurumlarının çelişkiler yaratabilecek yapıda olmasından dolayı sorunların bugüne kadar çözümlenmemiş olmasına şaşırılmaması gerektiğini savundu.