SANAT VE
ARZU… ULUS BAKER….
2013
Yılında iletişim yayınlarında çıkan Ulus Baker’in kitabı “SANAT VE ARZU”,
sanata dair düşüncelerin nasıl oluştuğu ve sanat eserine dönüştüğünü inceliyor.
Düşünceyi oluşturan entelekyanın gerekliliğine vurgu yapan Baker, sanat
eserinin hangi arzular çerçevesinde de şekillendiğini inceliyor. Fakat olmazsa
olmazları arasında, bir sanat eserinin ancak ve ancak sağlam bir entelekyanın
ürünü olacağını vurguluyor. Bu da sanat eserini arzulayıp üretmeden önce sağlam
bir entelekyanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Sanat ve Arzu,
sosyal bilimler eleştirisi ile yeni bir sosyal bilim önerisini birlikte
geliştiren Ulus Baker'in ODTÜ Görsel-İşitsel Sistemler Araştırma ve Üretim
Merkezi'nde 1998 yılında verdiği seminer dizisinin kitaplaştırılmış hali. Ulus
Baker 17. Yüzyıldan başlayıp Kant'la devam eden temel modern özneleşme
süreçlerini Deleuze'ün kılavuzluğunda ele alıyor. Spinoza, Descartes, Leibniz,
Kant felsefelerine hep sanatla bağıntısını da gözeterek, bunlardan bir estetik
çıkartılabilir mi diye bakıyor. Sonra, resimde 19. yüzyıl sonunda başlayan
dönüşümleri ele alıyor; imge üretimi bakımından sinemaya eğiliyor; sinemanın
anlam üretme tarzlarına odaklanıyor. Sanat ve Arzu seminerini baştan sona kat
eden affect (duygulanım) kavramı aracılığıyla, resim ve film dünyalarına,
esinlendirici örneklerle dolu bir keşif gezisi bizi bekliyor. Bilirsiniz
düşünceler insanların elinden çok kolay çıkar, kullanıma açık nesnelerdir,
bedavadırlar her şeyden önce. Satılan düşünceyle bakış açısı falan
oluşturulamaz. Düşüncenin pazarlandığını da hepimiz biliyoruz. Artık günümüzde
reklamcılar 'konsept' yaratıyorlar, Deleuze'ün söylediği gibi. Onların elinden
bunu nasıl alacağız, mesele o. Bir sanatçı sanat eserini reklam olmaktan nasıl
çıkaracaktır? Ya da gazete köşe yazısı düzeyinde yürütülen bazı etik ve politik
tartışmaların elinden siyaset alanları nasıl kurtarılacak ve nasıl yeniden inşa
edilecektir? Ya da düşüncenin kurtarılması nasıl yeniden inşa edilecektir bu
ortamın içerisinde?
Ulus Baker
Türk sosyolog, yazar, çevirmen ve öğretim üyesi olan Ulus Baker, 14
Temmuz 1960 yılında Kıbrıs Türkü bir ailenin çocuğu olarak Ankara'da doğmuştur.
Babası Sedat Baker ruh
hastalıkları hekimi, annesi Pembe Marmara ise şair ve öğretmendi.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi sosyoloji bölümünden mezun olan Baker Gilles
Deleuze ve Baruch Spinoza çevirileri yapmış makaleler yazmıştır.
ODTÜ, İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Özgür Üniversitesinde sinema tarihi ve
sosyoloji dersleri vermiş, sinema, kitle iletişi araçları ve siyasi teori
alanlarında çalışmıştır.
Körotonumedya topluluğu tarafından 2008 yılında 11-14 Temmuz tarihleri
arasında, Ankara'da "Ulus Baker Buluşması" adlı bir konferans
düzenleyen Ulus Baker, böbrek ve kalp yetmezliğinden dolayı 12 Temmuz 2007
yılında İstanbul'da hayatını kaybetmiştir.
YORUMLAR