Umut
SERDAROĞLU
Türkiye'de Asgari ücret 4 bin 250 liraya yükseltilince
on binlerin ücreti bu tutarın altında kaldı. Kamuda 700 bin işçinin ortalama
ücreti 4 bin 100 lira. Toplu sözleşmeler boşa düştü. Sendikalar acilen
düzenleme talep ediyor.
Erdoğan İktidarının ekonomi politikalarının
derinleştirdiği kriz toplumu yoksulluk girdabına atarken emekçilerin aldığı
ücretlerde de ciddi erime yaşandı. Taban ücreti belirten bir gösterge olması
gereken asgari ücret ortalama ücrete dönüştü. Asgari ücrete yapılan son zam,
diğer ücretlere yansıtılmadığı için on binler asgari ücretliye dönüştü.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Temmuz 2021
istatistiklerine göre 20 farklı işkolunda çalışan 15 milyon 27 bin 910 işçi
bulunuyor. Bu işçilerin 2 milyon 123 bin 685’i sendikalı. Bu oran çalışan
işçilerin yüzde 14’ünün sendikalı olduğu anlamına geliyor.
Birçok işyerinde ise örgütlenmesini tamamlayıp Çalışma
Bakanlığı’ndan yetki alan sendikalar toplu iş sözleşmeleri imzaladı. Bu
sözleşmeler 2021 yılında yürürlükte olan net 2 bin 825 liralık asgari ücret
üzerinden belirlendi. Hal böyle olunca ocak ayında birçok işyerinde emekçilerin
maaşları 2021’de asgari ücretin üzerindeyken 2022’de asgari ücretin altında
kaldı.
700 bin işçinin maaşı ne olacak?
700 bin kamu işçisini ilgilendiren ve geçen ağustos
ayında Türk-İş ve Hak-İş ile Çalışma Bakanlığı arasında imzalanan toplu
sözleşme çerçeve protokolünde belirlenen tutar da asgari ücrete yapılan zammın
altında kaldı. Yapılan anlaşmayla kamu işçilerinin maaşlarına ilk 6 ay için
yüzde 12, sonraki 6'şar aylık dönemler için yüzde 5 ve enflasyon farkı kadar
zam yapıldı. Buna göre 315 bin işçinin maaşı 3 bin 506 lira oldu. Kamuda
işçilerinin ortalama net maaşı ise 4 bin 100 lira olarak belirlenmişti. Bir sonraki
toplu sözleşme 2023 yılının ağustos ayında imzalanacak.
Ayrıca 2021 yılında asgari ücretin belirlendiği Aralık
ayına kadar kamuda işçi sendikaları 322 farklı işyerinde toplu sözleşme
imzaladı. Bu toplu sözleşmelerde belirlenen ücretler de asgari ücretin altında
kaldı. Sendikalar şimdi çıkış yolu arıyor.
Türkiye Sağlık İşçileri Sendikası (Türkiye Sağlık-İş)
Genel Başkanı Hakan Toy, beklenen enflasyon ve gerçekleşen enflasyon arasındaki
uçurumdan dolayı kamu işçilerinde uygulanan yüzde 12 ve ikinci dilimdeki yüzde
5’lik artışın komik kaldığını söyledi.
Asgari ücretin 4 bin 250 liraya çıkmasının kamu
işçilerinin brüt ücretini asgari ücret seviyelerinde bıraktığını, daha önce net
kazançlarının asgari ücretin üstünde olduğunu belirten Toy, ortaya çıkan durum
nedeniyle Çalışma Bakanlığı ile görüştüklerini belirtti. Toy “Hazırlıklar
bittiğinde Türk-İş ve kamu işveren sendikası olan TÜHİS bir araya gelerek
imzalanan toplu iş sözleşmelerinde düzenlemeye gideceğiz. Tüm kamu işçilerinin
ücretleri yeniden düzenlenerek 200 lira bandının üstüne çıkması gerekir.
Yeniden açıklanacak enflasyonun altında kalmamalı.”
Düzenleme ve iyileştirme istiyoruz
Petrol-İş Sendikası Genel Başkanı Süleyman Akyüz de
50’ye yakın işyerinde toplu sözleşme imzaladıklarını belirtti. Belirlenen zamlı
ücretin asgari ücretin altında kalan işyerleri olduğunu belirten Akyüz
“Enflasyonun beklenenden yüksek çıkması ve asgari ücret zammı sonrası asgari
ücretin altında kalan yerler oldu. Bu iş yerlerinde düzeltmeler ve
iyileştirmeler istiyoruz” dedi.
Tez-Koop-İş TİS Uzmanı Av. Tülay Uzunay Javanshir de
şunları söyledi: “Sendikamız tarafından 2020-2021 yıllarında kamu ve özel
sektör işyerleri olmak üzere yaklaşık yüz elli toplu iş sözleşmesi üyeleri
adına imzalanmıştır. Pahallık ve art arda tüm harcama kalemlerine gelen zamlar
nedeniyle alım gücü kaybı yaşayan üyelerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi
için 2020-2021 yıllarında imzaladığımız ve yürürlük süresi devam eden toplu iş
sözleşmelerimize ek protokoller ve düzenlemeler yapmaktayız. Kamu işyerlerine
ve özel sektörde üyelerimize ağırlaşan ekonomik koşulların hissiyatını
azaltabilmek için ücret uyarlama talebimiz oluyor.”
YORUMLAR